Drama bardzo często stosowna jest w nauczaniu wielu krajów. Choć przyjmuje inną nazwę np. gry dramatyczne, teatr, to jej istota pod względem teoretycznym jest zbliżona. W Polsce przyjęła się nazwa drama. Drama nawiązuje do idei prezentowanej przez Dewega i Frineta. W dramie wykorzystuje się spontaniczność, chęć aktywnego działania i zabawy.
Główne cele dramy to: - kształcenie wrażliwości uczniów; - doskonalenie umiejętności rozmowy o uczuciach: własnych, wewnętrznych przeżyciach, stanach, lękach, kłopotach, radościach; - wyrażanie stanów psychicznych, uzewnętrznianie uczuć; - uświadomienie własnej indywidualności przy jednoczesnym poszanowaniu odrębności innych; - kształcenie określonych zachowań społecznych; - panowanie nad emocjami, koncentracja, współdziałanie w grupie; - doskonalenie mimiki, ekspresji, operowania ciałem; - wzbogacanie słownictwa, frazeologii, zakresu pojęć; - rozwijanie fantazji, pobudzanie do aktywności, odkrywanie rzeczy nowych; - przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu po przez umiejętne i świadome korzystanie z dóbr kultury (muzyki, tańca, pantomimy, teatru).
Dzieci klas początkowych są spontaniczne, otwarte, nie obciążone stereotypami nauczania; obawą przed zbyt częstą represyjnością szkoły. Nie rozróżniając zabawy i nauki, będą szybko wchłaniać przekazywane treści. Najważniejsze jest bowiem kształtowanie osobowości, wrażliwości, ekspresji i uczuciowości dziecka. Struktura dramy jest analogiczna do ogólnie przyjętych schematów szkolnych: - elementy wprowadzające, zaciekawiające, interesujące; - propozycje ćwiczeń do wykonania na zajęciach; - przedstawienie efektów pracy; - rozmowa podsumowująca pracę dzieci, wspólna analiza i wartościowanie wykonanych ćwiczeń.
Dramę w systemie szkolnym można wykorzystać jako: - technikę pomocniczą przy prowadzeniu dowolnych zajęć dydaktycznych, a elementy dramy można wykorzystać jako ćwiczenia rozluźniające. Te zabiegi uatrakcyjniają przebieg lekcji, a uczniowie pobudzeni są do aktywności. - Zajęcia poza lekcyjne dla uczniów jednej lub wielu klas. Dobrowolne uczestnictwo w zajęciach daje ogromne możliwości działania.
Techniki dramy
ROZMOWA
Jest to najprostsza forma zajęć. Siadamy wtedy blisko siebie, aby dzieci czuły wpólnotę ze swoim nauczycielem. Celem tego działania jest ukazanie bogactwa psychiki, nauczanie rozmowy o doznaniach, uzewnętrznianie słowne uczuć, budowanie zaufania. Podczas rozmowy mamy szansę korygować wszelkie zachowania dzieci zauważone wcześniej na zajęciach.
WYWIAD
Jako rozmowa, wywiad łączy się z "wejściem w rolę". Oparty jest na rozmowie z jedną lub dwiema osobami. Wywiad kształci trudną umiejętność zadawania pytań, zaś fikcyjna sytuacja rozwija fantazję.
SCENKI I SYTUACJE IMPROWIZOWANE
Mogą to być poszerzone wersje "wchodzenia w rolę" konieczny jest udział większej grupy, z którą wcześniej omawia się przebieg scenki.
PRZEDSTAWIENIE IMPROWIZOWANE
Jest to czasochłonna technika dramy. Wymaga doświadczenia, koncentracji. Przedstawienie odbywa się na postawie dłuższej historii z książki lub opowiadania.
INSCENIZACJA
Nie jest typową dramą, opiera się bowiem na wyuczonym wcześniej tekście. Wszystkie ćwiczenia improwizacyjne są tu jednak zastosowane i pomagają w zorganizowaniu przedstawienia na określony temat.
POMNIK
Doskonali postawę ciała, rozbudza fantazję dziecka, kształci opanowanie i koncentrację.
ŻYWE OBRAZY
Uczniowie zastygają w bezruchu w najbardziej dramatycznym momencie granej scenki; po chwilowym zatrzymaniu akcja zaczyna się toczyć, aż do następnego zatrzymania.
ĆWICZENIA PANTOMIMICZNE
Zadaniem uczniów jest przedstawienie ciałem, gestem i mimiką określonego problemu lub tematu.
LIST
Tę technikę można wykorzystać , gdy uczniowie posiadają umiejętność pisania i konstruowania zadań. Tematy mogą być różne, muszą jednak być ciekawe, a nawet zaskakiwać uczniów. Dzieci nie zawsze powinny pisać ze swojego punktu widzenia. Mogą zmieniać perspektywę wcielając się w inną postać. Ta forma może być wykorzystana do charakterystyki bohaterów czytanek, opisu zwierząt lub problemów matematycznych.
Drama nie stroni również od technik plastycznych. Są nimi: przedmiot - znak, rysunek, wykonywanie stroju, organizowanie wystaw. W grupie ćwiczeń pomocniczych wyodrębniamy też ćwiczenia głosowe, wytwarzanie dźwięków. Mnogość technik dramowych umożliwia swobodę ich łączenia dla podniesienia atrakcyjności zajęć. Pamiętać należy o trudności aby szybko nie zniechęcić i dzieci i siebie.
mgr Anna Przydryga Szkoła Podstawowa nr 2 we Wrześni |